Transitie

Van boer noar börger, dat geet as 'n örgel, van börger noar boer, dat geet pas zoer.

Dit sprekwo\ord is nogal roadselachtig. Dat is te zeggen, het eerste deel van 't sprekwoord kö'j oe wal vuurstellen: nen boer verkof zin laand en de beeste of de bing of allebeaide en koch een huuske, en dan kan-e oawerschakelen op wat Timotheüs "een gerust en stil leven" neumt. Ik kan d'r oe zo een poar opneumen dee disse transitie (um ees een moderner woord te gebroeken) emaakt hebt. Mear aansumme… van börger noar boer: het meest haalbare dunkt miej um dan as börger met een boerenmeaken te trouwen den gin breurs hef. Dan mu'j vanzelfs nog wal nen bessen plear dinge learen, al kö'j dan wal een loonbedrief inschakelen um te plogen, te gieren, te zejen of te mejen, neumt mear op. Kost een poar ceant, mear dan kö'j met de haande in 'n tuk biej het tekkedroad tookieken. Toch likt miej dat een zoer spil, al dee noabers dee van oe as gloodniejen boer het doon en loaten met een smiespel lachje besprekt. A'j pech hebt krie'j nen grammieterigen schoonva oonder 't zelfde dak den 'n helen dag moompelt: 'Ik har 't aans edoan." Mear a'j dus gin sjaans kriengt met het al angehaalde boerenmeaken, kö'j het -ducht miej - wal vergetten. Dat kan allenig a'j een poar ceant op zak hebt en dan blif het zoer um rechtevoort genog verstaand te hebben van mest- en melkquota, da'j misschien mut kiezen tusken 'n bestoan as plaankgas-boer of biofarmer en da'j mut zorgen da'j gen verskel hebt met Wakker Dier of Partij van de Dieren.

Blif nog alverdan de vroag wat boer en börger met dat örgel te maken hebt in het sprekwoord. 'n Örgel "geet" nit vanzelf, doar mut nen keal of ne vrouwe an te passe kommen den oawerweg kan met twee klavieren en een pedaal en de weg weet tusken al dee registerknöppe um het geluud stöarker of zachter te maken of aanders van klaank en dan mu'j ook nog nötten können leazen en nit te rap of te laankzaam spöllen da'j de samenzingende leu nit van de wieze maakt.

Oppassen um lukraak te verkloaren woer dat woord "örgel" in dat sprekwoord vandan keump. Dan krie'j te maken met volks-etymologie. Dan deank iej (ik neume mear een vuurbeeld) dat het woord "kaamperfoelie" te maken hef met "foelie oet Kaampen", een soortemeant doktor Vogelkroed. Dewiel het ofkomstig is van "capri folium", het blad wat bliekboar geane duur nen sik egetten wordt. Dat ha'j dus verkeerd verkloard en dan stoa'j doar mooi as boer of as börger te ginnegappen as nen sik in de braandnettel…

Gerrit Kraa