Speculaashartje oftewel Riessens Hartje, eigen charme

RIJSSEN - Het overheerlijke speculaashartje, in Rijssen ook wel ‘Het Riessens Hartje’ genoemd, is al jaren een veel verkocht streekproduct in Rijssen en omstreken rondom het sinterklaasfeest. Het hartje is gemaakt van harde speculaas dat vervolgens wordt overgoten met glazuur en voorzien van een heerlijke (veelal) witte en roze botercrème. Ze zijn verkrijgbaar in grotere of kleinere formaten.

Vele lokale bakkers en supermarkten verkopen dergelijke hartjes. Zo ook bij Cooking at Home in de Bouwstraat, een gezellige winkel met uiteenlopende bakproducten. “Zoals iedere bakker, hebben ook wij een eigen recept. Dat is nu juist de charme van dit baksel”, meent eigenaresse Karine Hazelhorst.

Claeskoek
De geschiedenis hierachter weet ze zo gauw niet te vertellen maar de heer G. ten Bolscher uit Rijssen die in zijn jongere jaren een poosje bij een bakker werkte, kan hierover wat meer uitweiden. Van wat hij heeft horen zeggen, komt het speculaashart oorspronkelijk van ‘claeskoek’. “Deze stamt nog van eeuwen terug. Omdat speculaas in die tijd heel duur was, werden de koeken gemaakt van brood en honing. Veel later waren er de speculaaskruiden door de ontdekkingsreizen en handel. Die kruiden werden gebruikt voor de speciale smaak. Iedere bakker bedacht zijn eigen recept, het werd steeds luxer, en wat er precies in ging was zijn eigen geheim, dat vertelde hij aan niemand. En probeer tegenwoordig maar eens een uniek en eigen recept bij de bakker af te troggelen.”

Broers Tharner
In Duitsland bestond ook al een soort koek dat sterk leek op het hartje, namelijk de zogenoemde Pfefferkuchen of Lebenskuchen. Deze worden daar rondom de kerstdagen gegeten. Per streek zien ze er daar wat anders uit met toevoeging van net weer andere producten. “Wat ik ook gehoord heb is dat in 1881 de bakkersbroers Johannes en Lodewijk Tharner naar Rijssen kwamen waar ze de bakkerij van Ro-Jan Kienhuis overnamen. Hun vader kwam destijds vanuit Osnabrück naar Denekamp maar na zijn overlijden werd de bakkerij aldaar opgeheven en kwamen de broers in Rijssen terecht.”

Gulle hart van Sint
Ten Bolscher vervolgt: “De broers begonnen met het hartje in sinterklaastijd waarbij de hartvorm het gulle hart van sinterklaas moest voorstellen. Maar een andere verklaring is wellicht dat één van de broers verkering kreeg met een meisje uit Rijssen. “In Duitsland was het gebruikelijk om een Pfefferkuche of Lebenskuche aan je meisje te geven, versierd met lintjes, strikjes of mooie tekst.” Wat de exacte geschiedenis ook mag zijn, het Riessens hartje smaakt altijd naar meer.”