RIJSSEN - Organist Bertwin Pas achter de speeltafel van het orgel aan de Bevervoorde.
RIJSSEN - Organist Bertwin Pas achter de speeltafel van het orgel aan de Bevervoorde. Foto: Gerrit Kraa

Het Proper-orgel op de Bevervoorde (2)

Algemeen

RIJSSEN - Al 18 jaar is Bertwin Pas organist in de Oud Gereformeerde Gemeente aan de Bevervoorde, met de collega’s Erik van den Noort en Gertjan Korevaar. Het is zonneklaar: hij voelt zich het meest thuis in de romantische school. Het koraalboek van Willem Hendrik Zwart staat geregeld op de lessenaar, Heijkoop, Den Toom, Verkamman, Zwart senior en junior draagt hij een warm hart toe.

Van een familielid kreeg hij de tip om met Klavarscribo het orgelspel onder de knie te krijgen. En ook daar zijn er in het orgelwereldje weer felle voorstanders en tegenstanders van. Voor de leek: het systeem vervangt de notenbalken met voortekens als kruisen en mollen, je leest de noten ook niet van links naar rechts, maar je ziet het klavier op verticale lijnen weergegeven en de in te drukken toetsen als zwarte balletjes.

Spoorwegovergang

Simpel, je speelt als het ware zo voor de vuist weg. Je leest niet af wat voor kerktoonsoort je speelt: dorisch, frygisch of en zo voort. Het zal de klavarspeler een zorg zijn, net als de leerling die de klas uitgestuurd werd: “Peter, wat betekent het, als je twee kruisen vóór aan de notenbalk ziet?” “Een dubbele spoorwegovergang, meneer.”

Omvangrijk

Hoe dan ook, met Klavarscribo speelt hij alle 150 psalmen mét voor- en naspelen, en heeft hij de keus uit een omvangrijke stapel koraalbewerkingen van veel componisten.


RIJSSEN - Het Proper-orgel in de kerk van de Oud Gereformeerde Gemeente aan de Bevervoorde in Rijssen. - Foto: Gerrit Kraa

Den Ham

Terug naar het orgel. Voorheen was dat van oudsher een instrument van Koch uit Apeldoorn, ook één klavier met pedaal. In 1982 kwam het nieuwe orgel: Maarten van Oranje en Jan Mulder hadden het Proper-orgel uit de Gereformeerde Kerk in Den Ham opgekocht en grondig opgeknapt.

Samenzang

Ze vervingen de Cornet door een Mixtuur, voegden er de registers Prestant en Quint uit het oude orgel van Koch aan toe en koppelden het pedaal aan het klavier. Het orgel heeft weliswaar maar één klavier (en zo heb je dan geen uitkomende stem op een tweede klavier, bijvoorbeeld), maar het orgel leent zich goed voor de begeleiding van de samenzang.

Warme tonen

Het geeft warme, donkere tonen en het speelt lekker weg. Het biedt de keus uit 12 registers. De liturgie heeft een vaste volgorde, men zingt alleen psalmen. 

Inhoud

Bertwin ziet zichzelf duidelijk als organist die een bijdrage mag leveren aan de eredienst. Dan is er geen voorkeur voor een bepaalde psalm, het gaat om de inhoud van de psalm, alle 150 psalmen zijn hem even lief. Voor de dienst bidt hij om een zegen over het orgelspel en de dienst, dat ‘met het hart naar Jeruzalem gericht’ dient te zijn, zoals hij Martin Mans citeert. Je blijft op dat pretentieloze orgel spelen - en je kunt er toch heel veel kanten mee op.

Gerrit Kraa

Afbeelding
Nieuwe tafel? Maak hem samen met Mooie Tafels 3 uur geleden
Afbeelding
OV-ambassadeurs houden inloopspreekuur in Rijssen 4 uur geleden
Afbeelding
'Versiering' aan hekken bouwterrein Albert Heijn 19 uur geleden
De koeien houden de wacht bij de poasboake van Holterbroek. De komende dagen wordt daar nog hard gewerkt om er een mooie poasboake van te maken.
Speciale paasvurenroute langs Holtense poasboakes 20 uur geleden
Met de hulp van een leerlinge hijst wethouder René de Koff de vlag als startsein voor het verkeersexamen van VVN Rijssen-Holten.
'Zijn jullie al een beetje zenuwachtig?' 28 mrt, 14:09
Afbeelding
IVN houdt fotowedstrijd rondom het thema Lente 28 mrt, 12:06
Afbeelding
Nú is het moment om te winkelen bij Van Dal mannenmode in Rijssen 27 mrt, 20:19
Bart bezoekt regelmatig zijn ouderlijk huis en vrienden in Holten (eigen foto).
Bart Vermeulen reizende ster in artiestenland 27 mrt, 18:12