Historie van De Brekeld 1951 - 1965
RIJSSEN - In de vorige edities werd beschreven hoe bij het bakken van de stenen gebruik werd gemaakt van veldovens. Deze werkwijze hield stand tot de jaren 50.
Evenredig met de toename van de bevolking nam ook de vraag naar stenen toe. Men zocht naar methoden waarbij met minder arbeidsplaatsen een hogere productie haalbaar was. Leem werd opgegraven met machines en in 1951 werden de primitieve veldovens vervangen door ringovens. Zo groeide het tichelwoark van de firma Baan & ten Hove uit tot een gigantisch modern complex met een flinke uitbreiding in de productie.
De vraag naar gebakken stenen was in die jaren 50 abnormaal groot. Ondanks de moderne productiemethoden kon niet meer aan de steenhonger voldaan worden. Begin vijftiger jaren werden er op jaarbasis zo'n 4.5 miljoen stenen van eerste klas kwaliteit geleverd. Het bakken van de stenen vond plaats in de ovale ringovens. Deze waren verdeeld in 24 kamers en waren goed voor 300.000 stenen. Het hele bakproces duurde destijds ongeveer vier weken. De kolen voor het bakken van de stenen werden door de stoker met een kolenschep van bovenaf de ringoven in de kokers gegooid. De kokers worden tijdens het bouwen niet geheel dicht gestapeld maar bevatten uitsparingen zodat het vuur door de gehele ingepakte oven kon gaan. De stoker verzorgde in deze vier weken de toevoer van kolen zodat de vereiste temperatuur langzaam werd opgevoerd tot ongeveer 1000 graden. Door de kamers was het warmteverlies van de ringovens aanmerkelijk minder dan bij de veldovens. De warmte circuleerde nu van kamer naar kamer. Na het bakken van de stenen vond er een geleidelijke afkoeling plaats. Iedere fout in dit proces kon de productie laten mislukken. Bij te veel hitte smolten de stenen aan elkaar. Te snel afkoelen leidde tot scheuren en barstjes in de stenen. In een volgende editie de aanvoer en de opslag van leem afkomstig uit de Hoch.
Dick Tukkers