Gladheid:
Van As tot Pekel
RIJSSEN - Tot nu toe laat de winter van 2018 het een beetje af weten, maar soms, zoals vorige week, komen er sneeuwbuien en vorst. Dit betekent zowel in het land als in de regio het ontstaan van gladde wegen en zien we de strooiauto's met zwaailichten voorbijkomen.
Grootschalige gladheidsbestrijding op onze wegen is een luxe die de maatschappij zich lange tijd niet kon veroorloven. Pas in de twintigste eeuw begonnen overheden zich de gladheidsproblematiek aan te trekken. Daarvoor gebeurde dat met as uit een kachel of haard. Dit was niet alleen warm, maar ook ruw. Naarmate er meer auto's op de wegen kwamen nam de zorg voor de gladheidsbestrijding toe. De volgende stap was dat er handmatig werd gestrooid vanaf een boerenwagen met een paard er voor, vervolgens door een auto waarop zand werd geladen. Het ploegen van sneeuw gebeurde middels een V-vormige houten ploeg waarop een persoon zat met een rode vlag om het achteropkomende verkeer te attenderen om aanrijdingen te voorkomen. Deze persoon was bijkans bevroren aan het einde van de rit. Vervolgens werd er een soort strooier ontwikkeld zowel voor de wegen als voor de fietspaden getrokken door een auto of door een tractor waarmee het zand op wegen en paden werd gestrooid. Een groot nadeel was dat bij wind het zout van de weg verdween en in de riolering terecht kwam, waardoor problemen ontstonden met de waterafvoer en de gladheid niet werd opgeheven. Het toevoegen van zout aan het gebruikte zand gebeurde tussen de jaren 60 en 70 eerst mondjesmaat. In de daarop volgende jaren werd het zand volledig vervangen door zout, eerst in de vorm van droog zout, vervolgens zout gemengd met water. Het natstrooien bleek de oplossing van veel problemen.
Professioneler
De strooimachines werden steeds professioneler, net als de ploegen, de rolbezems voor het verwijderen van sneeuw en de pekelsproeiers. In vroegere jaren was de toezichthouder verantwoordelijk voor de gladheidsbestrijding. Als deze man vermoedde dat het wel eens glad kon worden, dan liep deze man de hele avond en nacht te controleren op de straat of voelde aan de dakpannen of het al glad was, en was dit het geval dan waarschuwde hij persoonlijk zijn medewerkers en de chauffeurs van de voertuigen. Momenteel maken Rijkswaterstaat en vele gemeenten gebruik van Meteoconsult, daardoor is men 24 uur per dag op de hoogte van de weersverwachtingen en direct op de hoogte van komende kans op gladheid via grafieken.
Preventie
Met hulp van een meteoroloog krijgt de dienstdoende coördinator ondersteuning bij het nemen van de beslissingen om een strooiactie op te starten. In de meeste gevallen word er tegenwoordig preventief gestrooid, dus voordat het glad is. Vroeger schatte men zelf de hoeveelheid zand/zout in wat er gestrooid moest worden, maar de huidige strooiers zijn uitgerust met een GPS systeem voorzien van hardware en software voor het besturen en monitoren van de strooiers. Zo kan men op afstand exact zien waar een strooier zich bevind en welke strooibreedte deze daar legt, waarbij de route vooraf wordt ingeprogrammeerd, waarbij de strooibreedte en de strooihoeveelheid worden aangepast aan de aard van de weg. Tegenwoordig gaat men steeds meer over tot het pekelen met zout van de fietspaden, omdat het verkeer daarop minder is en het zout daardoor minder effectief werkt.
Unicum
Het is een unicum in de wereld dat wij in Rijssen-Holten twee bedrijven bezitten die alle benodigde onderdelen en systemen met toebehoren kunnen leveren voor de gladheidsbestrijding. NIDO-Universal is een grote speler op de wereldmarkt, zij produceren zelf alle onderdelen voor de seizoensartikelen van moeder natuur en de bestrijding daar van. Schuitemaker Rijssen levert ook aan vele instanties en overheden, zij bouwen zelf de chassis en de bovenbouw van hun gladheidbestrijdingsmateriaal. Zij ontwerpen hun materiaal naar wens van hun afnemers.
Dick Tukkers