Martin ter Denge
Op et kökkenblad van miene olden steet ne olde koffiemachine. Zo'n veerkant geval, met donkerbroene onder- en boavenkante, lössen broenen filterholder en twee lösse lidte. Steet der al zo lange as ik mie heugen kan. Onhandigen keukeldieks as ik as twaalfjöarig junken was (en nog zin), völ mie bie et koffiezetten ne keer et lid oet handen. Kallabangs! De bölle rättelen oaver de plavuizen. Noa wat mosterieje van mien vader spreuk hee de wöärde dee altied in disse situatie klunken: "Kö'j nog wal lieeemen." Tiensekondenliem oet de koelkaste (!) en pikken mer. 20 joar later steet et apparaat der nog, met dat ebrökkene lid. Et hoes van miene olden steet vol met verliemd spölgood, pötte en herbroekte zaken. In de dikke lange liemstrepen least wiej de herinneringen van onze jeugd.
Zonder at hee et weet, dut mien vader an een soort. 'Kintsugi', Japans vuur 'goldverbinding'. In Japan repareert ze kapotte pötte met een mengsel van liem en goldstof, zodat de brökke juust opvalt. Skittert. De gedachte is dat ne brökke nit et ende van een vuurwoarp is, mer een onderdeel in de geskiedenis der van. De skoonheid van et onvolmaakte. As lachrimpels op een gezichte. Doarbie verbeeldet et de veranderlikheid van et leaven. En tegelieke een geveul van spiet oaver verspilling. Doar hebt wiej de leste joaren nog wal een händke van, verspilzeekte. Ooit wa'k met de kearls van de Brekeld bie nen kwal van nen kearl den as good in de klamotten zat, um n hof rond zien landgood wier in fatsoen te brengen. Achterop zien oarf stund nen groten Jeep. Halverweage den dag köm hee greuts et oarf opdreeien in nen fonkelniejen Landrover. "Wat segge jullie fan me nieuwe kar?" Mooi kearl, mer wat mankeren der an den anderen? "Die hep een lekke band."
Wiej zint non eenmoal froai makkelik ewörden met vortsmieten. Oargens een heuken of? Meteen online bestellen, morgen in hoes. Dat helpet de ekonomie en höld de priezen lege. Mer as iej minder vake wat niejs koopt, hold iej meer geld in de knippe en kön iej zaken anskaffen dee as iej echt neudig zint. Reparaties zint ook völs te deur. Vuur zowat etzelfde geld skaf iej wat niejs an. In Zweden doot ze 't aans. Btw op reparaties is halveerd en reparatiekösten vuur hoesholdapparaten kö'j wiervroagen van de belasting. Brengt ook de noodzaak van technische leu wier terugge en doarmet technische kennis, woer Nederland ook um zit te springen. Der is zelfs ne petitie vuur estart: "Maak reparaties goedkoper." Ondanks de olde machine smaakt de koffie nog altied good bie minne olders. Doar zölt wiej as kinder van et vuurjoar nog es fein van geneten op dee nieje tuinsteule dee as wiej ze al tien joar terugge geven hebt en dee nog altied in de deuze op 'n zolder stoat.