Gerrit Kraa
Örgels
Het koarkörgel is een betje oet de geunst van het brede publiek. Ik gewe een vuurbeeld: in de media wör (terech) völle andach bestead an de eardbevings in Grönningen. Benaamd Zeerijp steun centraal in de kraanten. Oet en te noa foto's en verhalen, de koarke centraal op een plaatje van dat dorp. Nen journalist van ne landelijke kraante beskreef zelfs de binnenkaante van dat prachtige gebouw. Mear gin wóórd oawer dat skitterende örgel dat as nen waterval van örgelpiepen an ne waand heank. Nota bene oet 1651! Van de bouwer Faber. Met twee heel biezeundere "registers": ne goalden dreej-steare in het front, én het woonderlijke nachtegaalregister. A'j dat oettrekt heur iej verestig ne nachtegale. Iej doot oezelf en miej een plezeer a'j googelt op Google of You Tube (stekwöare: Fabius/ Zeerijp/nachtegaalregister). Ik gewe oe efkes tied um te kieken....
Now?Zol dát örgel beskadigd wean duur dee beavingen? Den journalist hef het örgel wisse nit ezeen. Of is het kortzichtigheaid? Noa heel völle noa-vroagerieje köm ik d'r achter dat het örgel nog heel is en nit dreks gevoar löp an bölle noar dealten te kommen. In Grönningen weejt het van (wisse woar) weareldberoemde örgels. De meesten stoat op dee gas-belle.
A'j toch gangs zeent met googelen tikt dan ees "Yvonne Jaspers/kerkorgel/klokhuis in, twee opnames oet 2012. (Boerin zoch örgel?). Prima reclame vuur het prachtige instrumeant. En a'j alle örgelconcerten van éen joar in het hele laand optelt, a'j zeet en heurt wat jonge organisten köant presteren, a'j zeet wavukke machtige örgels d'r (ook) het hele laand duur te bekieken valt …
Een klean betje verstaand van örgels ko'j miej nit ontzeggen. Joarenlaank (amateur)organist ewès en wee ook mear een betje kan örgelspöllen, beseft, wavonne weareld d'r dan vuur oe lös kan goan. Bach, örgelbouw, gengelen op nen örgeldag duur Grönningen, biej örgelbouwers op bezeuk, iej komt wat te weten van lood en tin, van eken- en ebbenhoolt, van ivoor, "de helft is U niet aangezegd".
Van de jonge leu mu'w het hebben. Goat ees met oew zönne of dochter noar nen organist, en vroagt ees of hee of zee 't örgel mag "preuwen". Vaalt aaltied te regelen.
Nen tip vuur alle soorten verenigingen en groepjes dee een oavend- of middagvullend oonderwerp zeukt: goat ees noar een koarkörgel. (Wal geane met twee klavieren en een pedaal). Of wee'j wat: op zöandag zeent de meeste koarken wal lös. A'j dan ne pestoor of nen domiej treft den kan preaken dat de voonken roondspettert én as d'r dan nen vakman op de örgelbaanke zit, dan beleauw iej nog ees wat! En: iej hoowt d'r nit bange te wean vuur holigans...