Gerrit Kraa
Wearschienvlinder
Eén moal per joar goa'k op 'n trad met Jehán. Rechtevoort he'j ook wal Jóhans, met de klemtoon op Jó. Jehán bepaalt het programma: dit joar noar een natuurgebied in 'n Achterhook. Een man of vieftene um nen gids hèn, lustern noar een verhaal. Oawer natuurherstel, verbindingszones en dwasliggende politici. De meesten hooldt zich dan koest. Mear Jehán is de vreze der gidsen. Hee mut ook aait wat vertellen. 'We zien nu weer geregeld ijsvogels…,' zea 'n gids en viej kregen oetleg oawer de nöste an de oevers van nen zaandwal. Doar ha'j Jehán: 'Dat hebbe viej biej oons ook, biej de Regge en 'n Deenkel is 't hoaste zwat van dee veugel.'
'Blauw zö'j bedoelen,' zea d'r ene in 'n invalideköarken. Jehán keek verstoord. Was d'r doar ene den um nit geleuwden? Gelukkig gung 'n gids verdan. Oawer schaalvergroting en biologisch boeren. Jehán mos wier anvullen. 'Krek,' zea-r-e, 'dee plaankgasboeren plakt alle kleane bölkes groond an mekoar en dan is 't gebuurd met de diversiteit.' Dat har 'n gids ook al ezeg mear Jehán mos d'r oawerhèn met een kras vuurbeeld-van-biej-oons. Bei uns ist alles besser, woer harre viej dat earder eheurd? Mer toen gebuurden woer ik op ehopt har: 'n gids vreug of Jehán soms as gids wol optreadn, dan mos'e zinn gaank mear goan. Jehán moompelden 'da'j oe rechtevoort ook noarns mear met mochen bemöajen.' Opeens mozze viej halt hoolden, want den kearl in 'n rollator stopn miln op het vootpad um te kieken noar iets wat vaste ampat mos wean. Hee nöm nen foto en Jehán vreug wat doar te fotograferen völ. De kearl zea verstoord: 'Op dat weegbreeblad daar zit iets unieks!' Het gung oawer de Zwarte Kleine Weerschijnvlinder. Joarenlaank nit mear woar-enömmen in oons laand en non zat'e doodgemoedereerd op dat greune bleakn. As'e de vleugels oetklapten köm d'r 'n soort wearskien, heel mooi oranje, vanweage de zunne. Jehán mos d'r zich wier met bemöaien: 'Dus det heb iej ook,' zea-r-e, 'da'j wat zeet woer 'n aandern domweg an vuurbiej-löp. Lessens zag ik nog zonnen orchidee, kearl an gin eane, en gin meanske den d'r oge vuur har, alman sjeesden d'r langs hèn op ne elektrische fietse. Met zonnen rollator, zo-as iej, zee'j völle mear. Dan zit iej mooi vuur-oawer te kieken met 'n neuze noar dealten en dan…'
Nit heel tactisch…en de kearl rekkenden d'r dreks met of. Hee greep Jehán biej de kraag, treuk um noar zik too en doar trakteerden hee Jehán op nen zieger op 't iets te zelfgenoegzame gevret. Hee zea: 'Ik hou niet van praatjesmakers.' En hee skeuf pardoes wieter, en doar steun Jehán, te verbiesterd um den kearl ofjach te gewen. De leenker kaante van Jehán zin gezichte begun al oarg op den wearschienvlinder te lieken. 'Oranje boven,' zea'k…