Bijzondere historie van Rijssen: Rijssen en de Statenbijbel
RIJSSEN - De Oudheidkamer Riessen werkt al jaren met toewijding aan het verzamelen en het conserveren van wat van oudsher onafscheidelijk tot de inventaris van het oude Rijssen heeft behoort. Zo kon een belangrijk stuk worden gekocht. Het is een voorbeeld van wat in de oude Rijssense huizen een ereplaats innam, namelijk de: Statenbijbel.
In de Statenbijbel heeft Van Wijngaarden (1864-1948) van de oude Rijssenaren de belangrijkste kenmerken beschreven. Hij schrijft dat ze de theologische onderzoekers zijn die veel werk van het Bijbellezen hebben gemaakt. De Rijssenaar is over het algemeen zeer kerks. Mystiek aangelegd, theologiseert hij gaarne en is gehecht aan de oude beproefde Waarheid van Gods Woord. Ze gaan zondags regelmatig naar de kerk en besteden de zondagavond aan Bijbel lezen, zoals dat ook op iedere werkdag gebeurt. De lievelingsschrijvers op godsdienstig gebied van de oude Rijssenaren waren: Smytegeldt, Lodenstijn, Comrie en andere zeventiende- en achttiende-eeuwse godgeleerden. Spaar de Rijssenaar in zijn Godsdienstige gevoelens, zo gij op zijn welwillendheid prijs stelt, want hij duldt geen afwijking van de leer en aan lichters heeft hij een gloeiende hekel aldus van Wijngaarden.
Statenbijbel
In de Rijssense huizen werd de Statenbijbel gebruikt die volgens het besluit van de synode van Dordrecht in de jaren 1618 en 1619 opnieuw in de grondtalen werd vertaald. Dit grote werk kwam in het jaar 1635 gereed en kreeg in 1937 de goedkeuring van de Staten Generaal. Daarom werd de vertaling de Statenvertaling genoemd. De Statenvertaling is met grote nauwkeurigheid vertaald. De vertaling is voor het Nederlandse protestantisme en ook voor de ontwikkeling van de Nederlandse taal van grote betekenis geweest. De Statenvertaling bevat tevens vele landkaarten en de plattegrond van Jeruzalem. De door de Oudheidkamer verworven Statenbijbel is een bijzonder zeldzaam exemplaar omdat het behoort bij de eerste druk. Deze werd in het jaar 1637 gedrukt te Leiden door Paulus Aertszoon van Ravensteyn voor de weduwe en erfgenamen van Hillebrant Jacobszoon van Wouw. Van Wouw waren de drukkers van de stukken van de Staten Generaal. Van deze uitgave is nog slechts een klein aantal in omloop. Een van de oorspronkelijke eigenaren van de Statenbijbel was Arend Jan Giesbers uit Rijssen. Hij was eenvoudige boerenknecht die in het jaar 1830 in Rijssen geboren werd. In verband met het overlijden van zijn driejarige zoontje in het jaar 1867 schreef hij een ‘Gedachtenis‘ in zijn bijbel. Daaruit leerde men hem kennen als een man die handelde naar de raad welke gevonden werd in een dwarsbalk boven de deeldeur van een oud huis op de Haar. Het was oorspronkelijk afkomstig van het kasteel De Grimberg dat in het jaar 1821 is afgebroken. In een volgende editie wat de inhoud ‘De gedachtenis’ voor Giesbers en zijn geloofsgenoten heeft betekend.
Dick Tukkers