Kraa en de örgels
Oonzen stadsorganist Dick Sanderman is nen grootn leefhebber van trapörgels. Iej zollen deanken: nen organist speult het leefste op een instrumeant woer ’t alns vanzelf geet. Mer nee, Dick is heel wies met harmoniums, zo as ze ook wal deftig eneumd wordt. Sanderman hef der zelf minstens twee en a’j der um oawer an het woord loat kan hee doar hele wetensweardige dinge oawer vertellen. Ik wusse bevuurbeeld nit da’j twee soorten trapörgels hebt: drukwind-harmoniums en zuigwind-harmoniums. Dee twee instrumeanten hebt beaide ook nen aparten klaank en ook eagen meugelijkheden.
Dick Sanderman hef dee twee trapörgels biej zichzelf in ’t hoes stoan. Op verzeuk van de Kulturele Raad Rijssen hef hee der wal ’s een boeten-optreaden met edoan. Det was biej Brodshoes op nen mirreweenteroawend met kasverhalen. Viej hebt oons ne brökke buurd um det loadzwoare Fraanske harmonium biej Brods in de zale te kriegen. Vuur dee geleagenheaid har Dick Sanderman ne compositie eschrewen vuur trapörgel en mirreweenterhoorn. De compositie har een oer-Riessensen naam “Gangs goan.” Ne wearelndprimeur, want Dick Sanderman op ‘t trapörgel en Ineke Leusman op ’n mirreweenterhoorn, det was nog noarns op de wearelnd earder gebuurd.
Sanderman hef oawer de trapörgels ooit eens een mooi verhaal in de kraante zat. Een titel treuk dreks andacht: “Een drukwind moet scheuren en spetteren!” Wee ‘t zonnen titel zut, wil sito het hele verhaal leazen. Ik heb dee kraante nog lange joaren an de mure in de klasse had hangen. En hoe völle leerlingen wal nit mossen lachen um den titel, det wi’j nit weten.
Nen aandern grootn leefhebber van örgels is oonzen columnist Gerrit Kraa. In völle van ziene beuker komt örgels vuur. Hee hef der ook verstaand van. Zien beste verhaal, “Totdat hij komt”, geet oawer nen jongen örgelbouwer en in zien beste book, “Mooier dan vrede”, was ’t zoonder örgel zelfs nooit meuier as vrea wörden. Kraa speult trouwens zelf ook op ’t örgel in de hervormde koarke in Eanter en hee kan der ook heel mooi oawer vertellen.
Biej de koarkörgels van Riessen heurt wetensweardige geschiedenissen én mooie verhalen van de leu der umhen. Doar löt Kraa oons van metgenieten in een stuk of tien längere verhalen wieterop in disse kraante. Det is de readen da’w um in disse rubriek ietske meender tegenkomt, mer in ziene örgelverhalen koomp hee dan dubbel terugge. Fealijk zeent dee örgelverhalen gewoon echte Kraa-columns, mer dan vake oawer ‘n koark-örgel. Het eerste verhaal van disse wekke geet oawer het harmonium. Völle wille der met.
Gerrit Dannenberg