Kerstfoto
December in de jaren zeventig begon meestal met De Gezinsfoto, die mijn moeder ieder jaar met de feestdagen verstuurde aan iedereen die in haar zwarte adressenboek stond en die mijn vader nog voor Sinterklaas van ons maakte. Ik herinner me een jaar waarin mijn zusjes en ik een grote plaat behang vol mochten tekenen met stiften. ‘Gezegende kerstdagen en een gelukkig nieuwjaar’, schreven we in ons mooiste handschrift, maar in ons hoofd zag het er mooier en rechter uit dan op dat grote stuk behang, dat als achtergrond voor de kerstfoto werd gebruikt. Ook de engelen waarmee we de letters versierden, waren niet zo prachtig als dat we ze bedoeld hadden.
De fotosessie zelf had ook ieder jaar wat voeten in de aarde. Wij werden op een bepaalde plek neergezet met de mededeling om zo te blijven staan, of zitten, wanneer je het geluk had om op het krukje te mogen plaats nemen. Beetje meer naar links, nee toch rechts, iets dichter bij elkaar. Vanachter de camera op statief gaf mijn vader zijn aanwijzingen. Nee, proeffoto’s maakte hij niet, want digitaal bestond nog niet en een zwart-wit rolletje had niet meer dan twaalf of vierentwintig kansen. Uiteindelijk nam mijn vader plaats naast mijn moeder. In zijn hand een zwart balletje dat met een draadje verbonden was met de camera. Hij kneep erin, een keer, twee keer, soms drie keer. Iedere keer hoorden we de camera klikken.
Die jaarlijkse zwart-witte kerstgroeten staan allemaal in mijn oude fotoalbums. Herinneringen die ik koester, herinneringen die ik heb overgenomen, ook al verstuur ik geen kaarten meer. Ieder jaar op eerste kerstmorgen, sleep ik mijn gezin mee de tuin in om een gezinsfoto te maken met de camera op een statief. Het zijn niet mijn mooiste foto's, maar wel de dierbaarste!