Accent
Een accent is van groot belang. In oons Veare Oosten kö’w doar oawer metkuijern: letterlijk. Woer ze in het westen nog wal ’s völle wöarde neurig hebt, doar hebbe viej an ’n half woord genog. In Tweante is good lustern nog belangrieker as good kuijern. Hoe bdoele viej de dinge fealijk? Woer lig de nadruk op? Het bekeandste vuurbeeld is wal: joa joa, want det betekent heel vake absoluut nit da’j het oarns met eens zeent.
Vuur leu de van boeten is det wal ‘s lastig. Mer het is ook wier nit zo de’w nieje leu mer loat anmoddern. Helpt ze een betn gangs. Vertelt ze de’w hier aaltied ietske terughooldend zeent met het angoan van nieje contacten. Netuurlijk: a’w een niejn buurman tegenkomt biej de Jumbo, dan zegge viej al gaauw: “Komt ne keer.” Mer det is völle mear oet fesoen dan a’w dreks hopt det ze ’s aanderdaagns vuur de dure stoat. Eagelijk mu’j oewn niejn buurman verteln det ze pas munn kommen at ‘r teegn-oe ezegd: “Wonnear kom iej non ne keer an?”
Oawer dit soort Tweantse gebroekn hef Martin ter Denge een book eschreewn. Det keump dit jaar nog oet biej oetgewerieje AfdH van Paul Abels oet Eanske. Het geet oawer de ziel van de leu in Tweante en a’j doar in goat greawen, mu’j wal vuurbereaid wean op tegengas, mer det betekent vake de’j geliek hebt. Vuural good lustern wat de leu bedoelt as ze zengt:
“Der zeent heel wat beuke,”dan mu’j oe zorgen maakn, mer as ze het “een mooi beukn” neumt, dan is ’t wal trechte.
Viej wocht eawn of. En ook det kan wier van alns beteekn…
Twee mooie vuurbeelden van accenten legn heurden ik ofgelopen wekke. Graads Derksen har met zinn buurman nen pad langs ’t hoes. Zinn buurman zea: “Die is van mij, want in de notarisakte staat: het tussenliggende pad is óók van u!” Nee, zeg Graads, iej least det verkeerd. Doar steet: “Het tussenliggende pad is ook van ú!”
Joaren geleedn ha’j moarktkoopman Joop Smelink oet Dalfsen. Hee verkochen dekbedden. Der höng ne grote plate an ’n kroam woer op steun: ALLEEN ONDER EEN DEKBED VAN SMELINK WORDT U NIET ZWANGER. Mer hee kreeg noa verloop van tied toch klachten. Ne vrouwe wes oonder det dekberre tóch in verwachting eraakt. Mer Joop kon ‘t oetleggen: “Mevrouw, iej hebt ‘t nit good eleazen: a’j alléne oonder een dekberre lignt ha'j gin last ehad."
Gerrit Dannenberg