Sion heeft een ambachtelijk orgel (2)

Bij kerkbouwplannen doemt de vraag op: wat voor orgel? Doorgaans is het bouwgeld dan al bijna op.

RIJSSEN - In Sion viel het besluit om voorlopig een elektronisch orgel te plaatsen. Maar dan wel graag iets goeds. Men koos voor een vernuftig Deureux-orgel. Te ingewikkeld voor dit korte bestek. Zie Wikipedia! Er hingen daardoor wel twee geluidsboxen boven de gemeente, formaat 55x140x55, 55 kilo zwaar. In 1991 kwam er een ambachtelijk product van de firma Reil, met 21 stemmen, met twee klavieren en een pedaal. Geïnspireerd op Bätz, (1709-1770) bouwer van diverse befaamde orgels. Een orgelbouwer stemt het orgel af op de akoestische kwaliteit van de kerkzaal. Van groot belang is het werk van de intonateurs, die de pijpen stuk voor stuk bewerken tot een harmonisch geheel, ook met de ruimte van de kerkzaal. De keus viel op registers die klaar en duidelijk, liefst onverbiddelijk, de gang van de melodie aangeven, zoals een cornet, (met vier rijen pijpen), een respectabele Mixtuur met deels 8 rijen pijpjes, een robuuste Prestant met een dubbele rij pijpen en op de rechterhelft van het klavier nog eens een zestien-voets prestant. Alleen met deze prestanten is de gemeente al goed te begeleiden. Voorts zijn er genoeg stemmen voor een oneindige reeks klankvarianten. Herman Kippers is de hoofdorganist, en verzorgt ook de technische kant, zoals het stemmen van de trompet, dulciaan en de zestien voets fagot, op een moment dat de pijpen zich aangepast hebben aan de zaaltemperatuur tijdens de dienst. Dus het liefst vlak voor de kerkdienst. Herman heeft zijn opleiding gekregen van Henk Kamphuis van de Grote Kerk in Almelo en van Dick Sanderman, dus degelijker kan het bijna niet.

Soepel

Hermans lievelingspsalm? De keus is moeilijk, er zijn zoveel psalmen met sterke melodieën en dito teksten, maar uiteindelijk worden het de psalmen 56 en 100. In de middagdiensten wordt ook gezongen uit de Weerklank-bundel met psalmen en gezangen. Van groot belang voor een ‘soepele’ gemeentezang is het samenspel tussen organist en gemeente. In een eredienst past geen slordig gesleep achter de organist aan. Adriaan Schuurman, na de oorlog aangesteld als docent liturgie aan de universiteit, liet zijn toekomstige dominees in het naburige park al wandelend zingen. Op een gemiddelde van 72 hartslagen per minuut, zo natuurlijk mogelijk. Zoals wellicht ook de pelgrims richting Jeruzalem de liederen Hamaäloth al wandelend gezongen hebben. In veel gemeenten laat de gemeente zich moeizaam achter de organist aanslepen. Herman Kippers laat de gemeente met het orgel meezingen, maatvast, door de pauze tussen de regels te overbruggen met pedaalnoten. Begeleiden zonder dwingend voorop te lopen. Vakwerk! De andere organisten van het Sion-orgel zijn Kees van den Boogaard en Han Beverdam.

Gerrit Kraa