Column Jan Visser: Icoon

Enschede is op zoek naar een icoon. Wat het is, weet ik niet, het is in geen geval een beschilderd houten paneel met religieuze voorstelling. Maar ze zoeken er wel naar. Ik denk dat het een soort mijlpaal moet zijn, een markering. In elk geval iets abnormaals en opvallends. Op de luchthaven moest een iconisch bedrijventerrein komen en nu moet er een icoon worden geplaatst bij de afslag Enschede-Zuid, bij het nieuwe Van der Valkhotel. Tussen Van der Valk en de snelweg ligt nog een stuk bouwterrein, dat volgens mij totaal onverkoopbaar is. Langs de snelweg ligt namelijk een verzameling leidingen, die omgelegd moeten wordenl Het stuk grond is daarom te duur. Vandaar het idee van een icoon en dan worden twee mogelijkheden genoemd; een megawindmolen (zal Van der Valk leuk vinden: zoef, zoef, zoef, kunnen alle gasten meegenieten) of een grote reclamezuil, al dan niet met kantoren erin, erop of eronder. Zal Van der Valk ook blij mee zijn.
Het kan wel. Flevoland heeft een paar mooie landschapskunstwerken, waarvan enkele op de 'Enschedese' wijze zijn ingevuld en icoon genoemd zouden kunnen worden. Op de grens tussen Lelystad en Almere staat de Tong van Lucifer. Een gigantisch schildvormig kunstwerk, dat enkele jaren geleden gerestaureerd is en met nieuw koperdraad is omwikkeld. Een klus waar een bedrijf uit Amsterdam-Noord meer verdriet dan vreugde aan heeft beleefd; één van de werknemers is bij het wikkelen om het leven gekomen.
Bij Almere staat een grote groep betonnen olifanten bij een verkeersknooppunt.
Als je ze één keer gezien hebt, weet je: 'Nu ben ik bij Almere.' Maar Flevoland heeft meer iconen: de hurkende man bij de havenmond van Lelystad. Bijna 30 meter hoog, van alle kanten te zien. Overigens, de windmolens, die verspreid over de hele polder staan, hebben ook iets iconisch over zich. Als je door Flevoland rijdt, rijd je wel vijf á zes meter onder de zeespiegel. De aanleg van Flevoland, inclusief het wegrottende IJsselmeer, is eigenlijk een icoon van heel Nederland. Gemaakt door de mens, met als nadeel dat slechts enkele plekjes oud en dus sfeervol zijn. Urk is sfeervol, Schokland met haar idiote geschiedenis ook en Kraggenburg met de oude, opgedroogde haven.
Het grootste icoon wordt de luchthaven bij Lelystad. Natuurlijk heeft Lelystad ook haar problemen, waarvan geld de grootste is, maar daar kunnen praktische oplossingen voor gevonden worden. Wat duidelijk is, is dat er twee Nederlandse bedrijven zijn, waar rechts Nederland trots op is: Schiphol en de KLM met als ruggesteun de Telegraaf.
Als er maar iets verkeerds gaat, haalt de krant van wakker Nederland de chocoladeletters uit de kast en wordt het rumoer in het Parlement zo luid, dat de ratio al lang verdwenen is.
Als Twente behoefte heeft aan één of meerdere iconen, raad ik een bezoekje aan Flevoland aan.
In één dag kun je een hoop iconen zien.

Jan Visser