Violen van toorn

Of is het fiolen van toorn? Doar he'j dreks al een spellingsprobleem. D'r wordt froai wat eklaangd oawer de kennis van de jeugd van teengsworig. Nee, viej hebt het nit oawer aardrijkskunde-locaties of geschiedenis-joartallen, het geet oawer oonze (Hollaandse) sproake. D'r is krek een rapport in een tiedschrif oawer Nederlandse taal van 2019 (internet!) en doar kö'j leazen dat de kennis van grammatica en spelling biej de schoolwichter nog wieter is ezakt. Biej Vlaamse wichter was dat van 60 noar 40 proceant en biej de Hollandse wichter gung 't van 28 noar 11 proceant... In de zin: "Hee hef zin va nen euro betaald," mut de learlingen het onderwerp, het meewerkend en het lijdend voorwerp aanwiezen. 11 proceant kan dat dus nog…

Dan he'w het nog nit eens oawer nen zin as: "Wilm rekkent op Hendrik." Hendrik is letterlijk een lijdend voorwerp, want Wilm zit letterlijk op Hendrik. Mear het is figuurlijk bedoeld: Wilm löt Hennik nit in de steek. "Op Hendrik" is dan een vuurzetselvuurwerp. Wat he'j doar non an, is dat genöal? A'j vrömde talen wilt behearsen ontkom iej doar nit an. Dan geet het um "ihm" of "ihn", um "lui" of "elle", en weet ik völle.

De spelling is nog wier iets aans. Een elitair clubje hef heel ondemocratisch regels bedach woer 'gewone leu' niks met köant. Schept nit op dat íej doar gin problemen met hebt. Hier he'j nen oolderwetsen spellingkraker: "De monnikken lagen op hun knieën achter de tralieën, al meniënd, melodiën te zingen". Woe-völle fouten? Dree stuks, dus. En wöare as: altans, nochtans, geenzins, onmidelijk, reel, reele, het is gebeurt: 6 missers. Kö'j ze dreks anwiezen?

En doar valle viej wichter met lastig op alle niveaus, van vmbo tot en met gymnasium. Dan he'w het nog nit oawer de keuze tusken "c" en "k" in b.v. "elektriciteit", of het "flauw" is of "flouw", of het vuur de "gein" is of vuur de "gijn", is het "maneschijn" of "manenschijn"?

Elitaire spelling dwingt sommige leu tot 'frauderen': ze loat nen aanderen nen sollicitatiebreef schrieven, (en ze zet d'r vuur alle zekerheaid nen Hollandsen naam oonder). En dan he'w het nog nit eens over plat ehad. "Goan" of "gaon"? "klean" of "klaen"?

En dat alns he'w te daanken an ne schimmige commissie en 'n zwoar verdeeld parlement as het oawer spellingsvereenvoudiging geet.

Min vuurstel: zet een antal nuchtere oonderwiezers in de commissie en loat dee de regels opstellen. Ik vuurspelle nen hoop heisa (of is het "hijsa"?) op twitter, facebook, in de kraanten en vuur tellevisie en de radio. Tot slot een compleet fout zinnetje met 4 wöare (met daank an internet): "ijs eis, zij zei".

Vurrukkulluk faut!

Gerrit Kraa