De bijzondere historie van Rijssen
AlgemeenRIJSSEN - In samenwerking met geschiedschrijver Anneke Ooms, wil ik in de komende weken een aantal artikelen schrijven vanaf het jaar 1188 over de bijzondere historie van dorp naar stad Rijssen.
De oudste vermelding van de naam Rijssen komt voort uit de goederenlijst van de graaf van Dale uit het jaar 1188, waarin de parrochia Risnen wordt genoemd. De overgang van dorp naar stad vond plaats doordat Otto van Holland, bisschop van Utrecht, onenigheid had met zijn leenman, de buurgraaf van Goor. Deze werd in zijn burcht Goor te machtig. De bisschop wilde deze macht breken en verleende aan het dorp Rijssen reeds op 5 mei 1243 stadsrechten. Deze rechten hielden in dat de stad Rijssen twee jaarmarkten mocht houden en twee weekmarkten. De stad Rijssen kreeg ook het recht zich te verdedigen, wat Rijssen deed door het aanleggen van wallen en grachten. Namen als Walstraat en de Huttenwal herinneren hieraan.
Stadsrecht
Het stadsrecht appelleert aan het stadsrecht van Deventer. En net als Deventer trad de stad Rijssen omstreeks het jaar 1350 toe tot de Hanze. Ook bezat de stad Rijssen het recht van een Hoge Bank, een hoge rechtbank voor het richterambt Kedingen dat tot aan de franse tijd heeft bestaan. Hierover zijn menige disputen gehouden tussen de stad Goor en de stad Rijssen, om te besluiten wie dit recht mocht bezitten. Rijssen bestuurde het recht over de zogenaamde Rijssens kwartieren; Hoge Excel, Wierden, Enter, Notter, Zuna en Elsen.
Stadspoorten
Rijssen had drie stadspoorten; De Molenpoort, de Elsenerpoort en de Haarpoort. s' Avonds werd de avondklok geluid ten teken dat de poorten werden gesloten, een traditie die nog steeds in ere wordt gehouden. De toegang naar het Zuiden werd extra bewaakt door de Holtertoren (houten toren) welke aanwezig was op de huidige Koerbelt. Een verdere verdediging was niet nodig omdat de stad aan de andere zijde was omringd door waterrijke en moerassige gebieden. In een volgende editie verhalen wij u dat de stad Rijssen een stadsbestuur had met zes burgemeesters.
Dick Tukkers
